Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) Yönetim Kurulu Üyesi ve Pamukkale Üniversitesi Acıpayam Meslek Yüksek Okulu Veterinerlik Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Doğan Sözbilen, küresel ısınmanın kumsallardaki yuva sıcaklıklarını artırarak deniz kaplumbağalarının dişi popülasyonunun artmasına neden olduğunu açıkladı. Sözbilen, iklim değişikliği ve küresel ısınmanın deniz kaplumbağalarına etkilerine değinerek, bu türlerin doğduktan 20-25 yıl sonra erginliğe ulaştığını ve dişilerin yumurtlamak için doğdukları kumsala geri döndüğünü belirtti. Türkiye’nin Akdeniz sahillerinde caretta caretta ve chelonia mydas türlerinin yuva yaptığını vurgulayan Sözbilen, caretta carettaların Akdeniz’de en fazla yuva yaptığı ülkeler arasında Türkiye ve Yunanistan’ın olduğunu söyledi. Yeşil deniz kaplumbağası yuvalamasının ise %80’inin Türkiye’de gerçekleştiğini ifade etti.
Sözbilen, caretta carettaların Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesindeki “tehdit altındaki tür” statüsünden çıktığını, yeşil deniz kaplumbağalarının ise “tehlike altına girebilir” statüsüne alındığını belirtti. Deniz kaplumbağalarının ekosistem için önemli ekolojik rolleri olduğunu ve deniz anası popülasyonunu dengelediklerini anlatan Sözbilen, Akdeniz’de deniz kaplumbağalarının sindirim sistemlerinde %80’lerin üzerinde kirlilik tespit edildiğini söyledi.
Yumurtalarının kumsaldaki sıcaklığa bağlı olarak cinsiyetlerinin belirlendiğini belirten Sözbilen, 29 derece sıcaklıkta yavruların yarısının dişi, yarısının erkek olduğunu, sıcaklık arttıkça dişi sayısının arttığını ve 33-34 derece sıcaklıklarda embriyo ölümlerinin başladığını ifade etti. İklim değişikliği nedeniyle deniz kaplumbağalarının daha serin alanlarda ve zamanlarda üremeye başladığını, ancak bu stratejilerin uzun vadede yeterli olmayabileceğini vurguladı. Sözbilen, deniz kaplumbağalarının üreme dönemlerinin hava sıcaklıklarındaki artış nedeniyle öne kaydığını ve bu kaymanın uzun vadede 180 güne kadar çıkabileceğini belirtti.
