TÜBİTAK, Antarktika’dan getirilen yeni bakteri türleriyle ilgili bir projeyi destekliyor. Proje, Türkiye’ye çevre dostu ve enerji verimli bir biyoteknolojik ürün kazandırmayı hedefliyor.
Soğuk-aktif lipaz enzimi üretilecek
Projenin yürütücüsü Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ). Bursa Uludağ Üniversitesinden de araştırmacılar katılıyor.
Proje ekibi, mikrobiyoloji, moleküler biyoloji ve kimya alanlarında uzman. Genomik, gen klonlama, kromatografik saflaştırma gibi yöntemler kullanacaklar.
Projede, Antarktika’dan ilk defa izole edilen yeni bakteri türleri var. Bu bakteriler, soğuk-aktif lipaz adı verilen bir enzim üretecek. Bu enzim, patentli veya ticari bir ürün olabilir.
Türkiye ekonomisine katkı sağlayacak
Projenin sonunda, soğuk-aktif lipaz enzimi, sanayi ile işbirliği içinde bir ürüne dönüştürülecek. TÜBİTAK TEYDEB projesi olarak hazırlanacak.
Soğuk-aktif lipaz enzimi, Türkiye ekonomisi için değerli bir biyoteknolojik ürün olacak. Uzun vadede, bu ürün sayesinde çeşitli sektörlerde enerji tasarrufu sağlanacak.
YTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hilal Ay, bu konuda şunları söyledi:
“Soğuk-aktif enzimler, düşük sıcaklıklarda çalışıyor. Endüstriyel ve biyoteknolojik uygulamalarda çok önemli. Deterjan, gıda, tarım, ilaç ve çevre sektörlerinde kullanılabilir. Gıda işleme, kimyasal sentez, biyoyakıt üretimi ve deterjan üretimi gibi alanlarda katkı sağlayabilir. Deterjan kullanırken sıcak suya ihtiyaç olmayacak. Bu da hem temiz enerji hem de tasarruf demek. Türkiye ve dünya için ekonomik bir kazanç olacak.”
Ay, ayrıca, lipazların dünya enzim piyasasının üçte birini oluşturduğunu belirtti. Lipazların büyük ölçekli üretiminde mikroorganizmaların en uygun kaynak olduğunu söyledi.
Ay, projede, lipazı kodlayan genin başka bir mikroorganizmada üretilmesinin amaçlandığını da anlattı. Ay, “Horseshoe Adası’ndan getirdiğimiz yeni bakteriler, soğuk-aktif lipaz üretecek. Bu lipazları önce saflaştıracağız. Sonra heterolog ekspresyon yapacağız. Sonra da pH, sıcaklık, organik çözücü ve deterjan gibi faktörlerin lipaz aktivitesine etkisini test edeceğiz.” dedi.
