Türkiye, son yıllarda iklim değişikliğinin etkilerini daha yoğun hissetmeye başladı. Özellikle kış aylarında mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları, doğal yaşam döngülerinde önemli değişikliklere yol açıyor. Bu durum, ağaç ve bitkilerin 'yalancı bahar' etkisiyle erken çiçek açmasına neden oluyor, bu da hem tarım sektörü hem de biyoçeşitlilik açısından ciddi riskler oluşturuyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre, Aralık 2023, Türkiye'de son 53 yılın en sıcak Aralık ayı olarak kaydedildi. Ortalama sıcaklık, normalin 3,5 derece üzerinde, 8,3 derece olarak ölçüldü. Bu sıcaklık artışı, Marmara, Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde de hissedildi. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar dikkat çekti.
Bu sıcaklık artışları, ağaçların ve bitkilerin normalden erken çiçek açmasına neden oldu. Ancak bu durum, sıcaklıkların tekrar düşmesi ve bazı bölgelerde kar yağışı ile zorlu kış koşullarına maruz kalan bitkiler için olumsuz sonuçlar doğurdu. Meyve ağaçlarının rekoltesinde düşüş ve biyoçeşitlilikte zarar, bu anormal hava koşullarının doğrudan sonuçları arasında yer alıyor.
TEMA Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Erhan Akça, bu konuda açıklamalarda bulundu. Akça, iklim değişikliklerinin tarım üzerinde büyük etkiler yarattığını ve bitkilerin genetik yapılarının mevsimsel değişikliklere göre ayarlandığını vurguladı. Bitkilerin sıcak havayı algılayarak çiçek açtığını, ancak bu durumun genellikle yanıltıcı olduğunu belirtti. Bitkilerin en hassas dönemlerinin tohumdan çıkma ve çiçeklenme evreleri olduğunu, bu zamanlarda yaşanabilecek herhangi bir iklimsel değişikliğin verime ve bitkinin sağlığına doğrudan etki edebileceğini ifade etti.
Bu durum, Türkiye'nin tarım ve biyoçeşitlilik politikalarında iklim değişikliklerini dikkate alması gerektiğinin altını çiziyor. 'Yalancı bahar' etkisinin getirdiği zorluklar, iklim değişikliğiyle mücadelede daha etkin stratejilerin geliştirilmesini zorunlu kılıyor.
