İzmir’in Kemalpaşa ilçesine bağlı Nazarköy Mahallesi, 80 yılı aşkın süredir cam nazar boncuğu üretimiyle tanınıyor. 39 yaşındaki Uğur Karataş, 3. kuşak olarak bu zanaatı sürdüren ustalardan biri. 11 yaşında başladığı cam nazar boncuğu üretimini 28 yıldır büyük bir özveriyle devam ettiren Karataş, geleneksel yöntemlerle yapılan bu el emeği ürünlerin, imitasyon boncuklar yüzünden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.
Nazarköy’de cam nazar boncuğu üretimi, 1940’lı yıllarda Mısır asıllı üç kardeşin bu zanaatı köye tanıtmasıyla yaygınlaştı. Ancak günümüzde köydeki atölye sayısı azalmış durumda. Eskiden 18 olan atölye sayısının bugün yalnızca 3’e düştüğünü söyleyen Karataş, “Ekonomik zorluklar ve dışarıdan gelen imitasyon boncuklar, ustaların bu mesleği bırakmasına neden oldu,” dedi.
Zorlu Koşullarda Geleneksel Üretim
Cam nazar boncukları, 1200 dereceye varan sıcaklıkta çalışan ustaların el emeğiyle üretiliyor. Karataş, ailesinin geçmişten bugüne bu işi yaptığını ve kendisinin de bu zanaatı yaşatmak için büyük çaba gösterdiğini belirtti. “Eskiden şişe camlarından geri dönüşüm yapılarak boncuk üretilirdi. Bugün de bu geleneksel yöntemi sürdürüyoruz, ancak gençler bu mesleği ekonomik nedenlerle tercih etmiyor. Şu an köyde sadece üç atölye çalışıyor,” diye konuştu.
El Yapımı ve İmitasyon Boncuk Arasındaki Fark
Karataş, geleneksel el yapımı boncuklarla ithal edilen imitasyon boncuklar arasındaki farkı anlatarak tüketicileri bilinçlendirmek istiyor. El yapımı boncuklarda demir geçtiği için pas lekesi oluştuğunu, gözlerinde hafif kabarcıklar bulunduğunu belirten Karataş, “Bu özellikler el yapımı boncuğun karakteristik farklarıdır. İnsanların bu farkı görüp orijinal ürünleri tercih etmelerini istiyoruz,” dedi.
Nazarköy’ün simgesi haline gelen cam nazar boncuğu, hem yerel bir zanaat hem de kültürel bir miras olarak yaşatılmaya çalışılıyor. Karataş, bu zanaatın korunması için daha fazla destek beklediklerini dile getiriyor.
