Türkiye’de esnaf ve şirketlerin finansmana erişimde yaşadığı zorluklar, çek kullanımındaki artışı beraberinde getirdi.
Ancak bu durum, karşılıksız çeklerin sayısında tarihi bir artışa yol açtı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) sıkı para politikası ve yüksek faiz oranları, özellikle küçük işletmeleri alternatif ödeme yöntemleri aramaya itti. Takasbank’ın verilerine göre, Nisan 2024’te karşılıksız çıkan çek sayısı, bir önceki aya göre %143 artarak 20 bin 98’e yükseldi. Bu durum, ekonominin nakit akışındaki sıkıntıları gözler önüne seriyor.
Faiz Yükü ve İcra Tehlikesi
Karşılıksız çeklerin sayısındaki bu keskin artış, borçlular üzerindeki finansal baskıyı daha da artırıyor. Avukat Mustafa Zafer’e göre, çekini ödeyemeyen şirketler için icra takipleri kaçınılmaz bir son olabilir. Merkez Bankası’nın faiz artışları, borçluların üzerindeki yükü ağırlaştırıyor. Geçen yıl %10,75 olan yıllık faiz oranı, bu yıl %51,75’e çıktı. Bu durum, borçluların anaparayı ödeyememesi halinde, faiz yükünün de eklenmesiyle daha da zor bir hale geliyor.
Örneğin, 100 bin liralık bir çeki karşılıksız çıkaran esnaf, icra takibi başlatıldığında, 3 ay sonra borcunu ödemek zorunda kalırsa, haciz masrafları hariç 154 bin lira ödemek durumunda kalacak. Bu, borçlunun üzerindeki mali yükü daha da artırarak, işletmelerin finansal sıkıntılarını derinleştiriyor.
Bu veriler, ekonomideki likidite sıkıntısının ciddiyetini ve finansal sistemin üzerindeki baskıyı ortaya koyuyor. Ayrıca, yüksek faiz oranları ve icra takipleri, işletmelerin geleceği üzerinde ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ekonominin bu zorlu dönemde, esnaf ve şirketlerin finansal yükünü hafifletecek çözümlere ihtiyacı var.
