Küresel ısınmanın tehdidi her geçen gün artıyor ve bu tehdit sadece çevreyi değil, insan sağlığını da doğrudan etkiliyor. Son yıllarda artan sıcaklıklar, kalp ve damar hastalıkları riskini de beraberinde getiriyor. Özellikle inme vakalarında önemli bir artışa yol açan aşırı sıcaklıklar, bilim insanlarını da harekete geçirdi.
2019'da Sıcaklığa Bağlı 521 Bin İnme Ölümü
Bilim dergisi Neurology'de yayımlanan bir araştırmaya göre, 2019 yılında dünya genelinde 12,2 milyon inme vakası kaydedildi. Bu vakaların 6,5 milyonu ölümle sonuçlandı. Araştırmacılar, bu ölümlerden 521 bin 34'ünün anormal sıcaklıklara bağlı inme sonucu gerçekleştiğini belirledi. Bu durum, küresel ısınmanın insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkisini açıkça ortaya koyuyor.
En Fazla Ölüm Orta Asya'da, En Fazla Can Kaybı Kuzey Makedonya'da
Araştırmada, inme kaynaklı ölüm oranlarının erkeklerde 100 binde 7,7, kadınlarda ise 5,89 olduğu görüldü. En fazla ölüm vakası 100 binde 18,12 kişi ile Orta Asya'da kaydedilirken, Kuzey Makedonya ise 100 binde 32,97 ölümle en fazla can kaybı yaşanan ülke oldu.
Sıcaklık Artışı ve Hava Kirliliği Ölüm Riskini Artırıyor
Araştırmacılar, felç yükünün özellikle 10 yaş üzerinde hızla arttığını ve düşük sosyo-demografik endekse sahip bölgelerde orantısız bir şekilde yoğunlaştığını da belirtiyor. Ayrıca, karbondioksit emisyonu ve 2,5 mikron partikül maddenin neden olduğu hava kirliliğindeki her 1 birimlik artışın ölüm oranını 100 binde 0,15 yükselttiği tespit edildi.
Uzmanlar Uyarıyor: Sıcak Havalarda Dikkatli Olun!
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Nöroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, sıcaklık artışı ile inme vakaları arasındaki bağlantıya dikkat çekerek, "Herkesin sıcaklığa karşı farklı bir direnci var, biz 35 derecenin üzerindeki hava sıcaklığını risk kabul ediyoruz." dedi.
Sıcak havalarda sıvı kaybının aşırı olduğunu ve bunun yerine konulmaması halinde kanın konsantrasyonu ve pıhtılaşma eğiliminin artacağını belirten Özkardeş, inme riskini azaltmak için şunları tavsiye etti:
- Bol su için: Sıcak havalarda sıvı kaybı aşırı olduğu için bunu yerine koymak gerekiyor. Kan konsantrasyonunun yoğunluğunu tekrar normal hale getirmek için en az 2 litre su tüketmek gerekiyor.
- Aşırı sıcağa maruz kalmayın: Mümkün olduğunca gölgede kalın, serin ortamlarda bulunun ve güneş ışınlarından korunmak için şapka ve güneş gözlüğü kullanın.
- Sıvı ve mineral kaybını dengeleyin: Maden suları mineral içeriklerinden dolayı tüketilebilir.
- Risk grubundaysanız daha dikkatli olun: 65 yaş üstü, hamile ve 16 yaşından küçükler, kalp ve damar hastalıkları olanlar sıcak havalarda daha fazla risk altındadır. Bu risk grubundaki kişilerin özel önlemler almaları ve doktorlarına danışmaları önemlidir.
İklim Değişikliği Diğer Hastalıkları da Tetikliyor
Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, iklim değişikliğinin ölümle sonuçlanmayan hastalıkları da tetiklediğine dikkati çekerek, özellikle yüz felci vakalarının görülme sıklığının arttığını ve sıcaklıkların artmasıyla ilişkilendirilen diğer hastalığın da Multipl Skleroz (MS) olduğunu söyledi.