2023 yılı, Avrupa için iklim değişikliğinin etkilerinin acımasızca hissedildiği bir yıl oldu. Copernicus uydu izleme sistemi ve Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) iş birliğiyle hazırlanan “2023 Avrupa İklim Durumu Raporu”, bu zorlu yılın detaylarını ortaya koyuyor.
Sıcaklık Rekorları ve Ekonomik Maliyetler
Rapora göre, Avrupa genelinde yaşanan sıcak hava dalgaları ve sel felaketleri milyonlarca insanı etkiledi. 2023, Avrupa’nın kayıtlara geçen “en sıcak veya ikinci en sıcak” yılı olarak tarihe geçti. Ortalama sıcaklıklar, yılın 11 ayında normalin üzerinde seyretti ve eylül ayı, kaydedilen en sıcak eylül ayı oldu.
Aşırı sıcaklık stresinin yaşandığı gün sayısındaki rekor artış, Avrupa’nın yıllar içindeki ısınma eğilimini gözler önüne serdi. Sıcaklığa bağlı ölümler son 20 yılda %30 artış gösterirken, rapora dahil edilen Avrupa ülkelerinin %94’ünde sıcak hava kaynaklı ölüm oranlarının yükseldiği belirtildi.
İklim Değişikliğinin Bedeli
2023’te Avrupa’da yaşanan hava ve iklim olayları nedeniyle ekonomik kayıpların 13,4 milyar avroyu aştığı tahmin ediliyor. Bu kayıpların büyük bir kısmı (%81) sel felaketlerinden kaynaklanıyor. Seller 1,6 milyon, fırtınalar 550 bin, orman yangınları ise 36 bin kişiyi etkiledi. Yunanistan’da yaşanan yangın, Avrupa tarihindeki “en büyük yangın” olarak kayıtlara geçti.
Yağış ve Kuraklık Döngüsü
Kuzeybatı Avrupa’da ortalamanın üzerinde yağışlı günler yaşanırken, Avrupa’nın büyük bir bölümü yıl boyunca yağışlı geçti. Hollanda, Almanya’nın kuzeybatısı, Danimarka, Slovenya, Yunanistan’ın doğu ve orta bölümü, Türkiye’nin batısı, Rusya’nın güneybatısı ve Ukrayna’nın bazı bölgeleri özellikle yağışlı koşullarla karşılaştı. Buna karşılık, İber Yarımadası’nın doğu ve güney kesimleri, Fransa’nın güneyi, Karadeniz’in batısındaki ülkeler ve Rusya’nın batısı kuraklıkla mücadele etti. Eylül ayında Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye’de yaşanan rekor düzeyde yağış ve sel felaketleri, iklim değişikliğinin şiddetini gözler önüne serdi.
Geleceğe Bakış
Copernicus İklim Değişimi Servisi Direktörü Carlo Buontempo’nun raporda belirttiği gibi, Avrupa 2023’te şiddetli sıcak hava dalgaları, yıkıcı su baskınları ve büyük orman yangınlarına tanık oldu. Sıcaklıkların artmaya devam ettiği bu dönemde, elde edilen veriler iklim değişikliğinin etkilerine karşı hazırlık yapılmasını zorunlu kılıyor. WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo ise iklim krizinin çağımızın en büyük sorunu olduğunu ve bilimin sunduğu çözümlerle toplumun iyiliğini sağlama gerekliliğini vurguluyor. İklim eyleminin maliyeti yüksek olsa da, eylemsizliğin bedelinin çok daha ağır olduğu bu raporla bir kez daha anlaşılıyor.