İzmir’in Konak ilçesindeki Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda yer alan ve 130 yıllık bir geçmişe sahip olan Arap Han, eski hareketli günlerini geride bırakmış durumda. XIX. yüzyılın ikinci yarısında kesme taş, moloz taş ve tuğladan inşa edilen bu mimari eser, bir zamanlar ticaretin kalbinin attığı noktaydı. Ancak bugün, 3 bin 500 metrekarelik alana sahip olan hanın yalnızca 50 dükkânından 10’u açık durumda. Hem restorasyon ihtiyacı hem de ekonomik sıkıntılar, tarihi hanı sessizliğe mahkûm etmiş görünüyor.
“Eski Hareketlilik Yok”
Arap Han’ın geçmişteki canlılığına tanıklık etmiş olan 80 yaşındaki Raşit Sabuncuer, çarşının artık eski günlerini arattığını belirtiyor. Çay ocağı işletmeciliği yaptığı dönemleri anlatan Sabuncuer, şunları söylüyor:
“Arap Han öldü gitti. Eskiden burası o kadar kalabalıktı ki çay ocağında günde 2 bin çay satardık. İnsanlar burayı doldururdu. Şimdi ne gelen var ne giden. Böyle giderse daha kötüye gidecek gibi görünüyor.”
Aynı çarşıda 41 yıldır esnaflık yapan Nafi Kaya ise hanın geçmişteki görkemini özlemle anıyor. Kaya, “Eskiden buralar dolup taşardı. Şimdi insanlar soğuk havalarda alışveriş merkezlerini tercih ediyor. Çarşı bomboş ve dükkânların çoğu kapalı. Böyle devam ederse kalan birkaç dükkân da kapanacak,” diyerek çarşının durumuna dikkat çekiyor.
“Hayat Pahalılığı Herkesi Zorluyor”
Esnafın ortak görüşü, ekonomik sıkıntıların hem dükkân sahiplerini hem de müşterileri olumsuz etkilediği yönünde. Nafi Kaya, hayat pahalılığının alışveriş oranlarını büyük ölçüde düşürdüğünü belirtiyor:
“Buradaki fiyatlarımız orta gelirli insanlara hitap edecek şekilde uygun. Ancak insanların alım gücü çok düştü. Fiyatlar her geçen gün artarken, müşterilerimiz de giderek azalıyor. Bu durum sadece esnafı değil, buranın tarihi kimliğini de tehdit ediyor.”
Bir zamanlar İzmir’in ticaret merkezi olan Arap Han, bugün ekonomik koşullar ve ilgi eksikliği nedeniyle ayakta kalma mücadelesi veriyor. Hem esnaf hem de ziyaretçiler, bu tarihi değerin korunması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini düşünüyor.
