Türkiye’nin denizleri, biyolojik çeşitliliği ve ekosistem sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Ancak iklim değişikliği ve insan faaliyetleri, bu denizlerde yaşayan pek çok türün varlığını tehdit etmektedir.
Özellikle kıkırdaklı balık türleri, avlanma yasağına rağmen hedef dışı avcılık gibi etkenlerle karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın dikkatini çekmiş ve bakanlık, denetimlerini artırarak bu türlerin korunmasına yönelik adımlar atmıştır.
Yasaklı Türler ve Koruma Çabaları
1 Eylül 2020 ile 31 Ağustos 2024 tarihleri arasını kapsayan 5/1 Numaralı Tebliğ, nesli tehlike altında olan ve avlanması yasaklanan balık türlerini içermektedir. Bu türler arasında deniz alası, orfoz balığı, yağ balığı, büyük camgöz köpekbalığı gibi pek çok değerli tür bulunmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu türlerin popülasyonlarında azalma gözlemleyerek, onları koruma altına almakta ve avlanmalarını yasaklamaktadır.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), denizlerdeki yaşamın korunmasında kıkırdaklı balıkların rolünü vurgulamak ve halkın bu konudaki farkındalığını artırmak amacıyla “Türkiye Denizlerinde Kıkırdaklı Balıkların Hedef Dışı Avcılığı” adlı bir belgesel hazırlamıştır. Belgesel, köpekbalığı ve vatoz gibi türlerin ekosistemdeki önemini ve korunmaları gereken nedenleri anlatmaktadır.
Yaşama Dönüş Projesi
TÜDAV Başkanı Bayram Öztürk, Türkiye’de 60’tan fazla kıkırdaklı balık türünün bulunduğunu ve bunların ekosistem için hayati öneme sahip olduğunu belirtmiştir. Trolle avlanma sırasında yanlışlıkla avlanan bu türlerin, güverteye çıkarıldıktan sonra denize geri bırakılması gerektiğini vurgulamıştır. Bu pratik, “köpekbalıklarının ve vatozların yaşama dönüş projesi” olarak adlandırılmakta ve balıkçılar bu konuda eğitilmektedir.
Karadeniz, Ege, Marmara ve Akdeniz’de yaşayan kıkırdaklı balıklar, deniz ekosisteminin devamlılığını sağlayan canlılar olarak bilinmektedir. Bu türlerin korunması, denizlerimizin sağlığı ve geleceği için büyük önem taşımaktadır. TÜDAV ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ortak çabaları, bu değerli türlerin gelecek nesiller için korunmasını amaçlamaktadır.